حسن هاشمي ميناباد

محبوبترین‌ها

کتاب حاضر مشتمل است بر مقدمه، ۱۵ درس و یک نمایه. هر درس دو بخش دارد: بخش اول متن انگلیسی است با شرح و تحلیل آن، که ترجمۀ پیشنهادی ما در پایان آن آمده. بخش دوم به تمرین تعلق دارد که در آن مسائلی را مطرح کرده و سپس پرسش‌هایی آورده‌ایم که خود خوانندگان باید بدان‌ها پاسخ دهند. این تمرین‌ها بر دو نوع‌اند: گونۀ اولْ متن انگلیسی است با شرح و تحلیل و پرسش‌هایی برای خوانندگان بدون ترجمۀ پیشنهادی؛ ترجمۀ این بخش را به خود خوانندگان محول کرده‌ایم. گونۀ دوم تمرینِ مقابلۀ ترجمه با متن اصلی و ارزیابی آن در پرتو پرسش‌هایی دربارۀ متن اصلی و ترجمه آن است. بعضی از درس‌ها یکی از این تمرین‌ها را دارند و برخی هر دو را. جمله‌های متن‌ها را شماره‌گذاری کرده‌ایم تا کار توضیح مطالب و ارجاعات تسهیل شود. دقت کنید که این شماره‌گذاری صرفاً در اینجا برای آسان‌کردن کار نگارنده و خواننده آمده و مترجم نباید چنین کاری بکند. در پایان هر درس موضوعات و مطالب عمده‌ای را که در آن درس بحث شده آورده‌ایم تا هم به نوعی نکته‌های درس یادآوری و به‌صورت چکیده مطرح شود و هم زمینه برای بحث و تفحّص بیشتر فراهم آید. نمایۀ پایان کتاب راهنمایی است برای مطالب و نکاتی که در جای‌جای کتاب بحث شده و واژه‌ها و عبارات انگلیسی مهمی که معمولاً در ترجمه مشکل‌سازند. مطالبی که در هر درس بررسی شده‌اند عبارت‌اند از تحلیل متن برای کمک به ترجمه، مسائل واژگانی و معنایی و دستوری و کاربردی دربارۀ ترجمه، و موارد مربوط به ویرایش و آماده‌سازی متن. در باب مطالب مربوط به هر جمله زیر شماره‌ای، در پیوند بافتی با جمله‌های قبل و بعد و با استناد به اصول ترجمه، زبان انگلیسی و به‌ویژه فارسی در مورد آنها بحث استدلالی کرده‌ایم. در بخش مقابله با آوردن نمونه‌هایی از ترجمه‌های شاخص، پرسش‌هایی دربارۀ متن اصلی و ترجمه‌ها مطرح و نکات مهم آنها را مطرح کرده‌ایم. با این مقابله می‌توان بسیاری از مشکلات واژگانی و نحوی ترجمه را حل کرد و شیوه‌های گوناگون ترجمه را شناخت و با نظریه‌های ترجمه‌پژوهی ارتباط داد. نظریۀ ترجمه با ارجاع به عمل و بهره‌گیری از تجارب مترجمان حرفه‌ای و مددگرفتن از نظرهای آنها میسر می‌شود. نظریه‌های گوناگون ترجمه را می‌توان با توجه به کار عملی مترجمان بهتر و آسان‌تر دریافت و آموزش داد. آموزش ترجمه در زبان‌آموزی خوانندگان نیز مؤثر خواهد بود. قدر مسلّم اینکه مطالعۀ متن‌های زیادی که با شرح و تحلیل و ترجمۀ آنها در این کتاب آمده نوعی تمرین زبان‌آموزی و بهبود دانش زبان انگلیسی است. مخاطبان کتاب مخاطبان آموزش ترجمه دانشجویان و کسانی هستند که می‌خواهند ترجمه یاد بگیرند و با ترجمه سروکار دارند. دانشجویان رشتۀ مترجمی، و زبان و ادبیات درس‌های عملیِ ترجمه‌ای دارند که این کتاب می‌تواند کمک‌کارشان باشد. دانشجویان رشته‌های دیگر که درس زبان تخصصی دارند و در این کلاس عموماً به کار ترجمه می‌پردازند می‌توانند برای بهبود کارشان از این کتاب سود ببرند. خارج از عرصۀ دانشگاه، خیل مشتاقان ترجمه در قالب تفنّن یا در چارچوب کار اداری و موظّفی با آن سروکار دارند و این کتاب می‌تواند نیازهای آنان را رفع کند. آموزش ترجمه همچنین منبعی است برای استادان ترجمه و استادان زبان تخصّصی رشته‌های دانشگاهی. هدف هدف اصلی کتاب حاضر کمک به ترجمه‌آموزان و دانشجویان ترجمه در یادگیری این امر خطير است و نیز آشنایی آنها با فرایندهای ترجمه، شناخت ساختار جمله، رفع لغزشگاه‌ها، مشکلات واژگانی و نحوی و معنایی و کاربردی، تحلیل متن انگلیسی برای رسیدن به معنا و پیام، مهارت در تولید جملۀ خوش‌ساخت و متن سلیس و طبیعی فارسی، ویرایش ترجمه، و ... در بخش تمرین تأکید ما بر این است که خوانندگان و ترجمه‌آموزان خودشان تفکر و تحلیل کنند. سؤال‌هایی که مطرح می‌شود، خواننده را به تأمل وامی‌دارد و او را عملاً درگیر فرایند ترجمه و مسائل و مشکلات آن می‌سازد. هدف ما در بخش مقابله این است که با اطلاعاتی که به خوانندگان داده‌ایم باید خودشان به جستجو بپردازند و به قضاوت دربارۀ ترجمه‌ها بنشینند؛ و کوشیده‌ایم خود کمتر در مورد آنها قضاوت کنیم. چنین روشی در بررسی ترجمه‌ها موجب فعال‌ترشدن ذهن خواننده و درگیرشدن هرچه بیشتر او در ارزیابی ترجمه می‌شود. خوانندگان خود می‌توانند با دانشی که در این زمینه دارند و براساس مطالب کتاب حاضر نقدها و ارزیابی‌های مختلفی با نگرش‌های گوناگون بنویسند. در این کتاب برای رسیدن به ترجمه‌ای مطلوب از واژه یا جمله‌ای کوشیده‌ایم پس از استدلال‌های گوناگون براساس اصول و روش ترجمه و زبان فارسی و نیز توجه به کلیت متن و بافت آن، به تصمیم یا تصمیماتی برسیم. ممکن است گاهی استدلال‌مان غلط از کار درآید، ولی نکتۀ مهم این است که نخواسته‌ایم حرف‌مان نسنجیده باشد. و امید که تعقل و برهان باشد که گام‌هایمان را به پویش اندازد. استدلال هم هدف ماست و هم روش کارمان.